"De invloed van de Smeetse op de geschiedenis van oos Vaderlandj"
good evening
guten abend
bon soir
gooie oavendj
lieve dames! beste hièere,
Ein van Tiens leefhöbberieje waor en is het vak geschiedenis. Wir duuke vandaag den ouch het
verleje in. Wir goan het höbbe euver ein ernstig ongerwerp: de invloed van de Smeetse op de
geschiedenis van oos Vaderlandj
Pierre Smeets en Toon Smeets höbbe in het verleje al ens get op papier gezatj
Er zeen un aantal wijziginge en aanvullinge.
Weer numme mit ug effe vanaaf Christus de belangriekste jaortalle en wijziginge door.
Zoa det auch eederein origineele Smeets of aangeweide femilie wear biegekaltj is.
100 jaor veur Chr.
De ièeste Smeetse drieve op vlotte euver de Maas bie Mestreech Limburg binne. Hie en dao gaan
ze aanne kantj en vestige zich in plaatse es:
Mestreech
BrachBeek
Maaseik
Wessem
En nog veul mie, Euveral zitte Smeetse en allemaol nog femilie van ein.
400 jaor nao Chr.
De groate Volksverhoezing:
Eederein geit halseuverkop oppe luip en keumtj urges anges terech. Veul Smeetse zeen door dae
ongerein de femilie kwiet. Veural de neve en nichte truftj het ut helst. Nemes witj mièer wèm bie
wèm heürtj en wae wo zitj. Hie liktj dus de verklaoring veur het ontstaan van de versjillende
takke Smeetse
Rös in it landj hôbbe weer pas rondtj 600, mer veur veul Smeetse is det te laat, de aafzunjerlike
takke zeen ein feit. Beveurbeetdj de Smeetse in Wessum, de Smeetse in Brach en de Smeetse in
Maaseik. Toet zoaver dit femilieleid
Den een ttiedje niekse en de ièeste Smeets dae weer opduuktj is Karel.
800 jaar nao Chr.
Karel Smeets, de langste zoon van de oje PepijnSmeets weurdtj es Karel de Groate Smeets toet
keizer gekroandtj Karel Smeets trektj es enne gooie reislustige Smeets nogal veul rondj. Om det
ter op de waeg van Aake nao Nijmege altied door Brach trok leet ter hie auch bie ziene neef
Çhris Smeets ziene pony beslaon. Auch dit historisch feit steut noe es eine paol baove water, bie
het verboewe van de smidse zeen onger het aambeeldj nog ooj rekeninge gevonje mit ‘voldaan’
op en in duudelikke letters: naef Karel en tösse hökskes: ‘keizer’.
Verder zeen er noe ein hièel periode gein wijziginge op de ièeste oetgave. pas in 1596 en klein
correctie, mièej ein aanveùling:
Smeetsen staan er om bekindj good de weg weten en kaart kinnen leze. Mer er zeen altijd
uitzonderingen. Op 10 mei 1596 vertrekke de neve Barentz Smeets en Heemskerck Smeets veur
ein reis nao Indië Dit weurdj echter om groate mislukking. Ze höbbe het ein en anjer euver de
kop gezeen en motte overwintere op Nova Zambia
Later zeen Pierre Smeets en Harie Wertz nog oppe motor via Ruslandj gaan kieke woo hun hoes
gestange haet. ‘t Kloptje. De fundamenten waere ein copie van de iêeste Smidse in Brachbeek
voldoende bewies dus dat het de twièe Smeetse Barend en Heemskerk. betrôf. intressant detail:
Later is nog eine zoon van Heemskerk eine tiedlang burgemeister van Ech gewèes.
Hugo de groate Smeets (auch al eine lange man) onsnaptj via ein boakekis
Effe ein erratum
In de ièeste canon vergete te vermelje det de kis gemaakt waas door ein anger oos bekindje
femilie oet Ech ein femilie van meubelmèekers en noe höbbe weer het euver de femilie Van
Montfort, inkele dochters van deze meubelmaker te weite Mia en Jeanne trouwdje later neet
gehièel toevallig mit twièe Smeetse oet Brach te weite het duo Tjeu en Tjè.
De Fransman verovere de Zuidelijke Nederlanden
De compagnie die hie Middenlimburg binnenveel stoang onger leij-jing van kapitein Sjaak
Francé. En noe effe en intressant detail: dae achternaam Francé is later verlimburgtsj toet
Franssen. En eine kleinzoon van Sjaak) os allemaol bekindj es “ome Willie” weigerdje teruuk te
gaan noa Frankriek en vestigdtje zich veurgood in Haelen.
Lies Smeets oet BrachBeek trouwtj zich later neet gehieel toevallig deze Wilé France' alias
Willie Franssen. En ze starte same in Haele ein van de iêeste vluchtelingenkampen in de
Zuidelike Nederlanden. Klein nederzettinge waere geboewtj veurnamelik veur boetelenjers die
hie tiedelik op bezeuk zeen. Op het terrein van dees oetspanning keumt auch ein eige grutterie
mit Lies Smeets achter de taonbank.
Den zitte wir alweer in 1821
Weer vlege der doorheer
Reinier Smeets, de kleinzoon van Renout, beginti de ièeste officieel geregistreerdje smejerie in
BrachBeek. Nève plooge en cultivators weere auch rijwielen waswringers, wasmachiener,
radio’s en gloeilampe gemaaktj en verkochtj. Dames en hière, weer moge stelle det mit dees zaak
de basis veur de latere industriële revolutie in Limburg wèrdje gelagtj.
Tösse 1821 en 1926 is alles correct weergegève, kômme weer in 1927:
1927 jaar nao Chr.
Chrétien Smeets öpent inBrachBeek de eugskes. Neet gehièel toevallig weere in det jaar 38 niuuj
Limburgse harmonieën en fanfares opgerichtj. In detzelfde joar nog bezeukt ter aug al zien iéeste
concours. En heurtj ter veur de iéeste kièer ´De Kleine Nachtmuziek van ziene opa Wolfgang
Amadeus Smeets
1945 joar noa Chr.
Groate ruzie 2 is veurbie en Chretien Smeets kömtj aan de leijjing van het Kathotiek Ongerwies
in achtetereinvolges Wèssum Kessel-Eyk en Lin.
1954 jaar nao Chr.
Chretien trouwtj mit Mia van Monifort ger.witt waal die kleindochter van de maker van de
boakekis van Hugo.
1957 joar noa Chr.
Lentekrans verwelkeumt eine niuuje muzikant op contrabas en pauken. Ein talent we ze toet op
de daag van vandaag nog geine spiet van höbbe.
1959 joar noa Chr.
Tjeu aaptj Tien nao en trouwtj mit de zus van Mia: Jeanne.
Noe effe nao het gelouf
Pius Smeets keumt aanne kop van de katholieke kerk te staan. De bekindje Pausmobiel weurdtj
geleverdtj door Van Bunningen oet Bodegraven dae neet gehiëel toevallig ein eugske hou laote
valle op ein Smeetse oet Lin. Deze paus is toch nog get vreug gestorve, daarom noe effe eine
tösse paus eine pruus mer, het is de bedoeling det ter opgevolgdj weurdj door Frans Wierz oet
Landgraaf dae neet gehieel toevallig femilie is van de vriendin van jubilaris Tjè Smeets.
Ein sprong nao 1970
Wout de Bot neet gehièel taevallig getrouwdj mit ein Smeetse oet BrachBeek haet dringendj
grindj neudig veur de noardelke Nederlenj, veul grindtj. In dezelfende tied boewtj Tjeu Smeets
de man van de Wilma, Melhior en DSM. Groate geboewe zo es het Mecc en het ziekenhoes in
Venlo, auch hie is grindj veur neudig, veul grindj.
Beide figure höbbe zoveul grindtj neudig det weer ze verantwoordelik kinne achte veur het
ontstaon van de Maasplassen in Limburg.
2007 jaor nao Chr.
Smeetse van kortbie en wiet weg trekke nao ein fièes in Heel ter gelegenhijt van het 80 jarig
bestaon van Çhristiaan Herman Smeets of kortweg Tièn.
Ich bön nog ein jaartal vergete: (fles uitpakke) en op etiket staat: 1863
Smeetse beginne met het stoake van heure eige jenever.
Heure jenever steut toet op de daag van vandaag nog altied bekindj es Smeets jonge jenever.
Ich zo zegge: Tjé, proos en sarne mit eine Smeetsborrel op nao de 90”.
Mer effe teruk komme op meziek:
De veurleupers van hermenie Lentekrans zeen wie ze heurdje euver dit fièes bie-in gekomme. Ze
presenteren zich al jaore neet miee in het openbaar mer bie dees gelegeheit wille ze toch einen
mars maake. Blieft staon wo ger zeentj, ich gaon ze haole.