"De invloed van de Smeetse op de geschiedenis van oos Vaderlandj"
good evening
guten abend
bon soir
gooie oavendj
lieve dames! beste hièere,
Ein van Tiens leefhöbberieje waor en is het vak geschiedenis. Wir duuke vandaag den ouch het verleje in.
Wir goan het höbbe euver ein ernstig ongerwerp: de invloed van de Smeetse op de geschiedenis van oos
Vaderlandj
Pierre Smeets en Toon Smeets höbbe in het verleje al ens get op papier gezatj
Er zeen un aantal wijziginge en aanvullinge.
Weer numme mit ug effe vanaaf Christus de belangriekste jaortalle en wijziginge door.
Zoa det auch eederein origineele Smeets of aangeweide femilie wear biegekaltj is.
100 jaor veur Chr.
De ièeste Smeetse drieve op vlotte euver de Maas bie Mestreech Limburg binne. Hie en dao gaan ze aanne
kantj en vestige zich in plaatse es:
Mestreech
BrachBeek
Maaseik
Wessem
En nog veul mie, Euveral zitte Smeetse en allemaol nog femilie van ein.
400 jaor nao Chr.
De groate Volksverhoezing:
Eederein geit halseuverkop oppe luip en keumtj urges anges terech. Veul Smeetse zeen door dae ongerein
de femilie kwiet. Veural de neve en nichte truftj het ut helst. Nemes witj mièer wèm bie wèm heürtj en wae
wo zitj. Hie liktj dus de verklaoring veur het ontstaan van de versjillende takke Smeetse
Rös in it landj hôbbe weer pas rondtj 600, mer veur veul Smeetse is det te laat, de aafzunjerlike takke zeen
ein feit. Beveurbeetdj de Smeetse in Wessum, de Smeetse in Brach en de Smeetse in Maaseik. Toet zoaver
dit femilieleid
Den een ttiedje niekse en de ièeste Smeets dae weer opduuktj is Karel.
800 jaar nao Chr.
Karel Smeets, de langste zoon van de oje PepijnSmeets weurdtj es Karel de Groate Smeets toet keizer
gekroandtj Karel Smeets trektj es enne gooie reislustige Smeets nogal veul rondj. Om det ter op de waeg
van Aake nao Nijmege altied door Brach trok leet ter hie auch bie ziene neef Çhris Smeets ziene pony
beslaon. Auch dit historisch feit steut noe es eine paol baove water, bie het verboewe van de smidse zeen
onger het aambeeldj nog ooj rekeninge gevonje mit ‘voldaan’ op en in duudelikke letters: naef Karel en
tösse hökskes: ‘keizer’.
Verder zeen er noe ein hièel periode gein wijziginge op de ièeste oetgave. pas in 1596 en klein correctie,
mièej ein aanveùling:
Smeetsen staan er om bekindj good de weg weten en kaart kinnen leze. Mer er zeen altijd uitzonderingen.
Op 10 mei 1596 vertrekke de neve Barentz Smeets en Heemskerck Smeets veur ein reis nao Indië Dit
weurdj echter om groate mislukking. Ze höbbe het ein en anjer euver de kop gezeen en motte overwintere
op Nova Zambia
Later zeen Pierre Smeets en Harie Wertz nog oppe motor via Ruslandj gaan kieke woo hun hoes gestange
haet. ‘t Kloptje. De fundamenten waere ein copie van de iêeste Smidse in Brachbeek voldoende bewies dus
dat het de twièe Smeetse Barend en Heemskerk. betrôf. intressant detail: Later is nog eine zoon van
Heemskerk eine tiedlang burgemeister van Ech gewèes.
Hugo de groate Smeets (auch al eine lange man) onsnaptj via ein boakekis
Effe ein erratum
In de ièeste canon vergete te vermelje det de kis gemaakt waas door ein anger oos bekindje femilie oet Ech
ein femilie van meubelmèekers en noe höbbe weer het euver de femilie Van Montfort, inkele dochters van
deze meubelmaker te weite Mia en Jeanne trouwdje later neet gehièel toevallig mit twièe Smeetse oet
Brach te weite het duo Tjeu en Tjè.
De Fransman verovere de Zuidelijke Nederlanden
De compagnie die hie Middenlimburg binnenveel stoang onger leij-jing van kapitein Sjaak Francé. En noe
effe en intressant detail: dae achternaam Francé is later verlimburgtsj toet Franssen. En eine kleinzoon van
Sjaak) os allemaol bekindj es “ome Willie” weigerdje teruuk te gaan noa Frankriek en vestigdtje zich
veurgood in Haelen.
Lies Smeets oet BrachBeek trouwtj zich later neet gehieel toevallig deze Wilé France' alias Willie Franssen.
En ze starte same in Haele ein van de iêeste vluchtelingenkampen in de Zuidelike Nederlanden. Klein
nederzettinge waere geboewtj veurnamelik veur boetelenjers die hie tiedelik op bezeuk zeen. Op het terrein
van dees oetspanning keumt auch ein eige grutterie mit Lies Smeets achter de taonbank.
Den zitte wir alweer in 1821
Weer vlege der doorheer
Reinier Smeets, de kleinzoon van Renout, beginti de ièeste officieel geregistreerdje smejerie in BrachBeek.
Nève plooge en cultivators weere auch rijwielen waswringers, wasmachiener, radio’s en gloeilampe
gemaaktj en verkochtj. Dames en hière, weer moge stelle det mit dees zaak de basis veur de latere
industriële revolutie in Limburg wèrdje gelagtj.
Tösse 1821 en 1926 is alles correct weergegève, kômme weer in 1927:
1927 jaar nao Chr.
Chrétien Smeets öpent in BrachBeek de eugskes. Neet gehièel toevallig weere in det jaar 38 niuuj
Limburgse harmonieën en fanfares opgerichtj. In detzelfde joar nog bezeukt ter aug al zien iéeste concours.
En heurtj ter veur de iéeste kièer ´De Kleine Nachtmuziek van ziene opa Wolfgang Amadeus Smeets
1945 joar noa Chr.
Groate ruzie 2 is veurbie en Chretien Smeets kömtj aan de leijjing van het Kathotiek Ongerwies in
achtetereinvolges Wèssum Kessel-Eyk en Lin.
1954 jaar nao Chr.
Chretien trouwtj mit Mia van Monifort ger.witt waal die kleindochter van de maker van de boakekis van
Hugo.
1957 joar noa Chr.
Lentekrans verwelkeumt eine niuuje muzikant op contrabas en pauken. Ein talent we ze toet op de daag van
vandaag nog geine spiet van höbbe.
1959 joar noa Chr.
Tjeu aaptj Tien nao en trouwtj mit de zus van Mia: Jeanne.
Noe effe nao het gelouf
Pius Smeets keumt aanne kop van de katholieke kerk te staan. De bekindje Pausmobiel weurdtj geleverdtj
door Van Bunningen oet Bodegraven dae neet gehiëel toevallig ein eugske hou laote valle op ein Smeetse
oet Lin. Deze paus is toch nog get vreug gestorve, daarom noe effe eine tösse paus eine pruus mer, het is
de bedoeling det ter opgevolgdj weurdj door Frans Wierz oet Landgraaf dae neet gehieel toevallig femilie is
van de vriendin van jubilaris Tjè Smeets.
Ein sprong nao 1970
Wout de Bot neet gehièel taevallig getrouwdj mit ein Smeetse oet BrachBeek haet dringendj grindj neudig
veur de noardelke Nederlenj, veul grindtj. In dezelfende tied boewtj Tjeu Smeets de man van de Wilma,
Melhior en DSM. Groate geboewe zo es het Mecc en het ziekenhoes in Venlo, auch hie is grindj veur
neudig, veul grindj.
Beide figure höbbe zoveul grindtj neudig det weer ze verantwoordelik kinne achte veur het ontstaon van de
Maasplassen in Limburg.
2007 jaor nao Chr.
Smeetse van kortbie en wiet weg trekke nao ein fièes in Heel ter gelegenhijt van het 80 jarig bestaon van
Çhristiaan Herman Smeets of kortweg Tièn.
Ich bön nog ein jaartal vergete: (fles uitpakke) en op etiket staat: 1863
Smeetse beginne met het stoake van heure eige jenever.
Heure jenever steut toet op de daag van vandaag nog altied bekindj es Smeets jonge jenever.
Ich zo zegge: Tjé, proos en sarne mit eine Smeetsborrel op nao de 90”.
Mer effe teruk komme op meziek:
De veurleupers van hermenie Lentekrans zeen wie ze heurdje euver dit fièes bie-in gekomme. Ze
presenteren zich al jaore neet miee in het openbaar mer bie dees gelegeheit wille ze toch einen mars
maake. Blieft staon wo ger zeentj, ich gaon ze haole.